Από http://imagine.gsfc.nasa.gov/
Ηλεκτρομαγνητικό (ΗΜ) φάσμα είναι το όνομα που δίνουν οι επιστήμονες στα διάφορα είδη ακτινοβολίας όταν θέλουν να μιλήσουν για αυτά ως σύνολο. Η ακτινοβολία είναι ενέργεια που διαδίδεται και διαχέεται καθώς διαδίδεται -- Το ορατό φως που στέλνει η λάμπα φωτισμού του σπιτιού σας ή τα ραδιοκύματα που έρχονται από το ραδιόφωνικό σταθμό είναι δύο τύποι ηλεκτρομαγνητικής (HM) ακτινοβολίας. Άλλα παραδείγματα ΗΜ ακτινοβολίας είναι τα μικροκύματα, το υπέρυθρο και το υπεριώδες φως, οι ακτίνες-X και οι ακτίνες γάμμα. Τα θερμότερα, τα υψηλότερης ενέργειας αντικείμενα και γεγονότα παράγουν ακτινοβολία υψηλότερης συχνότητας από πιο ψυχρά αντικείμενα. Μόνο εξαιρετικά θερμά σώματα ή σωματίδια που κινούνται με πολύ μεγάλες ταχύτητες μπορούν να παράγουν ακτινοβολία υψηλής ενέργειας όπως ακτίνες-Χ και γάμμα.Παρακάτω δίδονται οι διάφοροι τύποι ακτινοβολίας του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (από χαμηλότερη προς υψηλότερη ενέργεια):
|
Ραδιοκύματα: είναι το είδος της ενέργειας που εκπέμπουν οι ραδιοσταθμοί. Ραδιοκύματα εκπέμπονται επίσης και από άλλα σώματα, όπως αστέρες και αέρια στο διάστημα (όπου και χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της σύστασης των αντικειμένων αυτών). Παράγονται από φορτισμένα σωματίδια που κινούνται μπρος-πίσω. Η ατμόσφαιρα είναι δίαφανη στα σε ραδιοκυματα με μήκη από λίγα mm σε περίπου 20 m. |
 |
Μικροκύματα: μπορούν να μαγειρέψουν σε μόνο λίγα λεπτά. Χρησιμοποιούνατι από τους αστρονόμους για τον προσδιορισμό της δομής των γειτονικών γαλαξιών καθώς και του δικού μας. |
 |
Υπέρυθρο (IR): Συχνά το ταυτίζουμε με τη θερμότητα γιατί
ζεσταίνει το δέρμα μας. Ορατό: είναι το τμήμα του φάσματος που βλέπει το μάτι μας. Εκπέμπεται από κάθε τί: από πυγολαμπίδες, λαμπτήρες, αστέρες, καθώς και από ταχέως κινούμενα σωματίδια που συγκρούονται με άλλα σωματίδια. Υπεριώδες (UV): Καίει το δέρμα! Οι αστέρες και άλλα "θερμά" αντικείμενα του διαστήματος εκπέμπουν UV. |
 |
Ακτίνες-X: Χρησιμοποιούνται στην ιατρική για απεικόνιση οστών και ...δοντιών. Θερμά αέρια στο σύμπαν επίσης εκπέμπουν ακτίνες-Χ. |
 |
Ακτίνες-γ: Εκπέμπονται από ραδιενεργά υλικά, φυσικά ή τεχνητά. Μεγάλοι επιταχυντές που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες για την κατανόηση της δομής της ύλης επίσης μπορούν να δώσουν ακτινοβολία γ. Αλλά η μεγαλύτερη πηγή ακτίνων γ είναι το σύμπαν! Παράγει ακτινοβολία-γ με όλους τους δυνατούς τρόπους. |
Τα παραπάνω είδη ακτινοβολίας αν και παράγονται και ανιχνεύονται με διαφορετικούς τρόπους είναι στη βάση τους το ίδιο πράγμα: ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία μπορεί να περγραφεί ως ροή φωτονίων, τα οποία είναι σωματίδια χωρίς μάζα που το καθένα ταξιδεύει ως κύμα, με την ταχύτητα του φωτός.
 |
Για να δούμε ολόκληρο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα θα πρέπει να ...πάμε στο διάστημα, μια και η ατμόσφαιρα εμποδίζει το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας να φθάσει στην επιφάνεια της Γης.
Δείτε στο παρακάτω σχήμα πού φθάνει τι.
The vertical illustration of the different regions of the e-m spectrum and their common uses was done by Design at Work for the curriculum supplement "Human Physiology in Space" by Barbara F. Lujan and Ronald J. White, 1994.